خراب شدن دندان در شیردهی چه علتی دارد؟

در دوران بارداری و شیردهی، بیشترین مشکلات برای یک مادر به وجود می‌‌آیند. مشکلاتی که گاهی اوقات بسیار شایع و معمول و گاهی اوقات نادر و کم هستند.

یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که برای مادران در دوران شیردهی پیش می‌آید، خراب شدن و پوسیدگی دندان‌ها است.

این خراب شدن به اعتقاد بسیاری از افراد فقط بدلیل شیردهی به نوزاد بوده و همین عقیده باعث می‌شود بسیاری از مادران پوسیدگی دندان، ریزش مو و تعداد دیگری عارضه شیردهی را کنار یکدیگر قرار داده و از شیردهی به کودک خود منصرف شوند.

در حالی دندان درد در شیردهی بیشتر بدنبال عدم رعایت بهداشت دهان و دندان بوده و رعایت این مورد می‌تواند دلایل دیگر را خنثی کرده و از پوسیدگی و خراب شدن جلوگیری کند.

علل خراب شدن دندان پس از زایمان

از اصلی‌ترین علت‌های خراب شدن و پوسیدگی دندان در دوران شیردهی و پس از زایمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

هورمون‌ها

تغییرات هورمونی دوران بارداری بسیار شدید بوده و سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بالاترین حد خود قرار دارد.

این امر باعث ترشح بیش از حد اسید در دهان شده و بدنبال آن، پوسیدگی دندان و التهاب لثه رخ می‌دهند.

علاوه بر این، تغییرات هورمونی می‌توانند مستقیما بر روی لثه اثر گذاشته و اختلالاتی همچون ژنژیویت، پریودنتال و اپولیس را به وجود بیاورند.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

مادر شدن کار سختی است و بسیاری از مادران در چند ماه اول، نظم زندگی‌شان مختل می‌شود.

این مختل شدن بر روی بهداشت فردی مادر نیز تاثیر گذاشته و احتمال دارد دیگر خبری از دو بار مسواک در روز، نخ دندان و دهان‌شویه نباشد. بدنبال این فراموشی، پوسیدگی دندان کم‌ترین مشکلی است که روی می‌دهد.

رژیم غذایی

بچه در دوران جنینی و نوزادی، قاتل کلسیم بدن مادر است و برای رشد خود، این کلسیم را از بدن مادر جذب می‌کند.

از آن طرف، دندان برای رشد و سالم ماندن به کلسیم نیاز دارد و در نتیجه کاهش کلسیم بدن مادر موجب خراب شدن دندان‌ها می‌شود.

برای جبران این کمبود کلسیم، مادر باید روزانه 1000 میلی گرم کلسیم مصرف کند که در مواد غذایی مانند لبنیات، سبزیجات، ماهی، سویا و غلات به وفور یافت می‌شود.

علاوه بر کمبود کلسیم، کمبود مایعات نیز می‌تواند در بروز بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان نقش داشته باشد.

پس مادر شیرده باید مصرف مایعات، لبنیات، سبزیجات و میوه‌جات خود را افزایش دهد.

استفراغ دوران بارداری

تهوع و استفراغ، دو امر جدانشدنی از بارداری هستند و اگر این استفراغ به طور مکرر ادامه پیدا کند، بدلیل برگشت اسید معده به دهان می‌تواند مینای دندان را نابود کرده و پس از مدتی کل دندان از بین می‌رود.

دندان قروچه

مادر پس از زایمان بدلیل استرس ناشی از نگهداری نوزاد ممکن است دچار دندان قروچه شود که اعلب در خواب همراه با تنش سر و گردن اتفاق می‌افتد.

این دندان قروچه می‌تواند باعث حساس شدن دندان‌ها، آسیب به مینا و تسهیل نفوذ باکتری به دندان شود و اگر بسیار شدید است، بهتر بوده که مادر از محافظ دندان کمک بگیرد.

ویار

مادران باردار در دوران بارداری خود علاقه شدیدی به یک طعم غذایی دارند که اغلب یا ترش است یا شیرین. اگر ویار شما به سمت مواد شیرین بوده، در مرحله اول سعی کنید از آن اجنتناب کرده و به جای آن، میوه مصرف کنید و اگر مواد غذایی شیرین را مصرف کردید، حتما از مسواک  دهان‌شویه بعد آن غافل نشوید.

لق شدن دندان

افزایش استروژن و پروژسترون در دوران بارداری می‌تواند باعث لق شدن دندان‌ها شود. این لق شدن پس از زایمان به احتمال زیاد از بین می‌رود، اما اگر ادامه‌‌دار باشد؛ می‌تواند خراب شدن و افتادن دندان را به همراه داشته باشد.

علائم پوسیدگی دندان در شیردهی

اولین علامت خراب شدن و پوسیدگی دندان، زرد شدن بیش از حد آن است و اگر به آن توجه نشود، علائم زیر پدیدار می‌گردند:

• درد دندان
• بدبو شدن دهان
• تورم و التهاب لثه
• ایجاد شدن لکه‌های سیاه و قهوه‌ای روی دندان

در صورت بروز هر یک از علائم مطرح شده، فورا به دندان پزشک مراجعه کرده و از پیش رفتن پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.

درمان پوسیدگی دندان پس از زایمان

بسیاری از افراد با گمان این که در دوران بارداری اشعه و اعمال دندان پزشکی ممنوع است، خراب شدگی و پوسیدگی دندان خود را تا بعد زایمان تحمل کرده و زمانی که دندان در بدترین حالت خودش قرار دارد، به دندان پزشکی مراجعه می‌کنند.

در حالی که در سه ماهه دوم بارداری هیچ یک از این‌ها ممنوع نبوده و مادر باردار می‌تواند برای درست کردن دندان خود اقدام کند.

در محتواهای خدمات دندانپزشکی در دوران بارداری و درمان عفونت دندان در دوران بارداری درباره دندانپزشکی در این دوران صحبت کردیم.

اگر خراب شدن دندان شما در شیردهی اتفاق افتاد باید بدانید که هیچ ممنوعیتی در برابر اعمال دندان پزشکی ندارید و دندان شما هر نیازی اعم از پر کردن، کشیدن و عصب کشی دندان داشته باشد، برطرف می‌شود.

تنها حساسیتی که برای اعمال دندان پزشکی وجود دارد، مربوط به پر کردن دندان است.

در پر کردن دندان از ماده‌آی به نام آمالگام استفاده می‌شود که بیشتر آن جیوه بوده و مقداری از این جیوه می‌تواند وارد بدن مادر شود؛ اما تاثیر آن روی شیر به قدری کم است که آن را کاملا بی‌خطر می‌دانند. علاوه بر این، تست‌های تشخیصی مانند عکس‌برداری سوزنی و با اشعه ایکس نیز هیج ممنوعیتی ندارند.

عوارض داروی بی حسی دندان در شیردهی

برای بی‌حس کردن دندان مادر شیرده، دندان پزشکان اغلب از مواد بی‌حس کننده‌ای نظیر لیدوکائین، بوپیواکائین و نووکائین استفاده می‌کنند که این بی‌حسی‌ها در اعصاب اطراف دندان تزریق شده و هیچ تاثیری روی شیر مادر ندارد.

علاوه بر این، گاهی اوقات دندان پزشکان برای آرام کردن مادر باردار از گاز اکسید نیتروژن استفاده می‌کنند که این گاز هم اثر روی شیر ندارد و به سرعت از بدن دفع می‌شود.

مسکن مجاز دندان درد در شیردهی

برای رفع دندان درد چاره اول استفاده از مسکن بوده، اما دوران شیردهی، دوران ممنوعیت‌های دارویی است و مادر شیرده نمی‌تواند هر دارویی را سر خود مصرف کند؛ چون دارو مستقیما وارد شیر مادر شده و روی نوزاد اثر می‌گذارد.

مسکن‌های مجاز دوران شیردهی عبارتند از:

• استامینوفن
• ایبوپروفن
• ناپروکسن

دو مورد اول هیچ ممنوعیتی ندارند و تا حداکثر دوز آن‌ها را می‌توان روزانه مصرف کرد؛ اما ناپروکسن فقط برای استفاده کوتاه مدت توصیه می‌شود.

درمان عفونت دندان در شیردهی

برای درمان عفونت، خط اول درمان استفاده از آنتی بیوتیک‌ها است؛ اما همان طور که پیش‌تر عنوان شد، در دوران شیردهی داروهای مجاز، محدود هستند و حتما باید زیر نظر پزشک مصرف شوند.

از آنتی بیوتیک‌های مجاز شیردهی می‌توان به آموکسی سیلین، آمپی سیلین و سفالکسین اشاره کرد که دو مورد اول از دسته پنی سیلین‌ها و مورد آخر از دسته سفالوسپورین‌ها است.

روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان در شیردهی

برای جلوگیری از پوسیدگی و خراب شدن دندان در دوران شیردهی می‌توان موارد زیر را توصیه کرد:

• حل کردن مشکلات دهان و دندان پیش از بارداری
• بررسی دندان‌ها در دوران بارداری
• داشتن رژیم غذایی پرکلسیم
• مصرف ویتامین دی و فسفر برای جذب بهتر کلسیم
• مسواک زدن دو بار در روز
• استفاده از نخ دندان
• عدم مسواک زدن بلافاصله پس از استفراغ
• · استفاده از دهان‌شویه حاوی فلوراید

آیا پوسیدگی دندان در دوران شیردهی قابل پیشگیری و درمان است؟

پوسیدگی دندان در دوران شیردهی، یکی از موارد رایجی است که برای اکثر مادران شیرده اتفاق می‌افتد.

دلیل آن می‌تواند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، تغییرات هورمونی، استفراغ و دندان قروچه باشد.

برای درمان این مشکل، مادر با هیچ ممنوعیتی روبرو نیست و می‌تواند تمام اعمال دندان پزشکی را بر روی دندان خود انجام دهد.

همچنین عکس‌برداری‌های تشخیصی و بی‌حسی‌ها نیز ممنوعیتی ندارند. تنها ممنوعیت موجود مربوط به داروها است که برای استفاده از مسکن برای دندان درد و آنتی بیوتیک برای عفونت، باید با پزشک مشورت کنند.

این پوسیدگی قابل پیشگیری نیز بوده و با مصرف کلسیم، مسواک زدن و معاینات دندان پزشکی می‌‌توان از آن جلوگیری کرد.