یکی از سوالاتی که در جلسات مشاوره ارتودنسی پرسیده می‌شود این هست که آیا کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی لازم است؟ در این ویدئو دکتر سهراب آصفی متخصص ارتودنسی به این سوال جواب می‌دهند.
دندان عقل، که به طور علمی به عنوان دندان سوم مولر نیز شناخته می‌شود، در انتهای دندان‌های موجود در هر فک قرار می‌گیرد.
به دلیل اینکه فضای موجود در فک‌ها محدود است و دندان عقل به طور نامتعارفی رشد می‌کند، ممکن است این دندان‌ها به طور نامنظم عمودی یا افقی در فک قرار بگیرند.
این موضوع می‌تواند به مشکلاتی مانند فشرده شدن دندان‌های اطراف، درد و التهابات لثه، تغییر در موقعیت دندان‌های جلویی و حتی تأثیر منفی بر ساختار فک و صورت منجر شود.
برای رفع این مشکلات و بهبود وضعیت دندان‌های عقل، کشیدن دندان عقل یک روش معمول است. در این فرایند، جراح فک و صورت، دندان عقل را با استفاده از روش‌های جراحی و یا بدون انجام جراحی و برش دندان را از جای خود خارج می‌کند.
کشیدن دندان عقل وابسته به نظر متخصص ارتودنسی است و بنا به نظر او ممکن است قبل از شروع ارتودنسی، بعد از آن و یا در حین درمان ارتودنسی، دستور خارج کردن دندان عقل صادر شود.
قبلا در محتواهای دیگر درباره کشیدن دندان در ارتودنسی و ارتودنسی بدون کشیدن دندان درباره موضوع کشیدن دندان طی درمان ارتودنسی صحبت کردیم. در این مقاله، قصد داریم تا شما عزیزان را با موضوع کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی بیشتر آشنا کنیم.
زمان بیرون آمدن دندان‌های عقل از لثه
دندان‌های عقل، که به طور معمول، آخرین دندان‌های دائمی هستند که از لثه خارج شده و معمولاً در دوران بلوغ، در دهان ظاهر می‌شوند.
زمانی که دندان‌های عقل از لثه بیرون می‌آیند، متفاوت بوده و به عواملی مانند عوامل ژنتیکی، فضای موجود در فک، وضعیت دندان‌های مجاور و شرایط هر فرد بستگی دارد.
دندان‌های عقل معمولاً در دوران بین سن 17 تا 25 سال (در بیشتر موارد) شروع به رشد می‌کنند، اما ممکن است در برخی افراد، این فرآیند به تأخیر بیفتد.
همچنین، روند رشد و خروج دندان‌های عقل ممکن است در مرحله‌های مختلف و تدریجی اتفاق بیفتد.
به عنوان مثال، همه دندان‌های عقل در یک زمان رشد نمی‌کنند و به طور معمول زمان رشد آن‌ها متفاوت است.
آیا همه افراد جامعه دارای دندان عقل هستند؟
خیر، همه افراد دندان عقل ندارند. دندان عقل یا دندان‌های سوم مولر، دندان‌هایی هستند که در ناحیه پایانی دهان واقع شده و از نظر طبیعی به عنوان آخرین دندان‌ها در دندان‌های دائمی به حساب می‌آیند.
اما در برخی از افراد ( حدود 15% الی 20%) جامعه، دندان‌های عقل به طور کامل یا جزئی در دهان شکل نمی‌گیرند.
این موضوع می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، فضای محدود در فک‌ها ممکن است جلوی رشد دندان‌های عقل را بگیرد و باعث ایجاد مشکلاتی مانند کجی دندان‌ها، آسیب به دندان‌های مجاور یا عفونت‌های لثه شود.
همچنین، در برخی از افراد، دندان‌های عقل به صورت کاملاً نیمه‌شکل یا حتی کاملاً عمودی بروز پیدا می‌کنند.
به چه دندانی دندان عقل نهفته می‌گویند ؟
چنانچه در قسمت قبلی به آن پرداخته شد، همه افراد دارای دندان سوم مولر بیرون آمده نیستند. هنگامی که به هر دلیلی، این دندان درون لثه گیر کند، به آن دندان نهفته خواهند گفت. بنابراین، هر زمان که دندان مولر سوم درون لثه باشد و از آن خارج نشود، آن دندان به اصطلاح دندان نهفته است.
علل نهفتگی دندان عقل
نهفتگی دندان عقل یک مشکل شایع در دندانپزشکی است که ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از عوامل اصلی نهفتگی دندان عقل، فضای محدود در فک است.
اگر فک‌ها به اندازه کافی بزرگ نباشند، دندان عقل نمی‌تواند به طور کامل در دهان ظاهر شود و درون بافت لثه و فک نهفته می‌شود. عوامل دیگر شامل جهش دندانی، مشکلات لثه و زمان رشد دندان عقل هستند.
وضعیت های مختلف دندان‌های نهفته چیست؟
ممکن است یک دندان مولر سوم، یا به طور نصفه و نیمه در زیر لثه نهفته شده ( نیمه نهفته) و یا به صورت کاملا نفهته باشد.
به طور عمده، این دندان شرایط زیر را داراست و متخصصان ارتودنتیست در مورد تصمیم گیری برای خارج کردن دندان عقل به منظور ارتودنسی، به این چهار روش توجه خواهند کرد:
- دندان با زاویه به طرف دندان جلویی خود، رشد نموده است.
- دندان مولر سوم به سمت پشت خود متمایل و رشد کرده است.
- همانند سایر دندان‌ها صاف و مستقیم رشد کرده، اما توسط استخوان فک حبس شده است.
- با برخوداری از زاویه‌ای قائم نسبت به سایر دندان‌ها رشد کرده است.
دندان نهفته چه علائمی دارد؟
علائم نهفتگی دندان عقل ممکن است شامل درد و عوارض دیگر باشد. علائم معمول شامل درد و تورم در ناحیه دندان عقل، تحریک و التهاب لثه، سختی و درد در باز کردن دهان، درد و فشار در ناحیه فک و دندان‌های همسایه است.
همچنین ممکن است عفونت، تشدید در دهان، بوی نامطبوع و خونریزی لثه را تجربه کنید. در صورت تجربه هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و تشخیص دقیق و درمان مناسب الزامی است.
دلیل اهمیت دندان عقل نهفته در ارتودنسی چیست؟
لازم به ذکر است که دندان عقل نهفته در ارتودنسی اهمیت زیادی دارد.
حضور این دندان می‌تواند باعث شلوغی و ناهماهنگی دندان‌ها شود و به دندان‌های مجاور آسیب برساند. از این رو، بررسی و مدیریت دندان عقل نهفته از جمله تصویربرداری و تصمیم‌گیری درباره کشیدن یا جراحی آن در ارتودنسی بسیار مهم است.
با برطرف کردن نهفتگی دندان عقل، ترتیب صحیح دندان‌ها و فک‌ها بهبود یافته و نتیجه‌ای پایدارتر و زیباتر در ارتودنسی به دست می‌آید.
آیا کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی ضروری است؟
ممکن است این سوال شما نیز باشد که آیا برای ارتودنسی باید دندان عقل را کشید؟
در این راستا لازم به ذکر است که کشیدن دندان عقل در طی درمان ارتودنسی نهایتاً ضروری نیست و به شرایط دندانی و فکی هر فرد دارد.
در برخی موارد، کشیدن دندان عقل ممکن است الزامی باشد. به طور معمول، در صورتی که فضای کافی در فک‌ها برای جای گیری دندان عقل وجود نداشته باشد و این دندان‌ها تمایل به رشد نامنظم یا نامتعارف نشان دهند، پزشک ارتودنتیست ممکن است توصیه کند که دندان‌های عقل شما کشیده شوند.
به علاوه، در صورتی که دندان عقل در موقعیت نامناسبی قرار گرفته باشد و به دندان‌های اطراف فشار وارد کند، ممکن است کشیدن دندان عقل پیشنهاد شود.
این موقعیت ممکن است باعث فشرده شدن دندان‌های مجاور، تغییر در ترتیب دندان‌ها و حتی ایجاد مشکلات در رشد دندان‌های جلویی شود.
در هر صورت، تصمیم نهایی در مورد کشیدن دندان عقل باید توسط متخصص ارتودنسی براساس ارزیابی دقیق شرایط شخصی شما گرفته شود.
پزشک شما با توجه به جزئیات موردی شما و هدف‌های درمانی، نیاز به کشیدن دندان عقل را تعیین خواهد کرد و بهترین راهکارهای درمانی را برای شما توصیه خواهد نمود.
چه زمانی برای کشیدن دندان عقل مناسب است؟
زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل بستگی به شرایط دندانی و فکی هر فرد دارد و به طور معمول متغییر است.
در برخی موارد، کشیدن دندان عقل در دوران نوجوانی یا اوایل دوران بزرگسالی می‌تواند مناسب باشد، اما در موارد دیگر، این روند ممکن است در سنین بالاتر لازم باشد.
یک نکته مهم در تعیین زمان کشیدن دندان عقل این است که آیا دندان عقل به طور کامل رشد کرده است یا خیر. اگر دندان عقل هنوز در فک نیمه نهفته است و هنوز به طور کامل رشد نکرده است، ممکن است پزشک اورتودنتیست توصیه کند تا منتظر رویش کلی دندان عقل باشید.
در برخی موارد نیز این امکان وجود دارد که دندان مزاحم دندان‌های مجاور خود است و به آن‌ها آسیب می‌رساند. در چنین شرایطی پزشک خارج کردن هر چه سریع‌تر آن را پیشنهاد می‌دهد.
علاوه بر این، زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل بستگی به مسائلی مانند میزان فضای موجود در فک، جهت رشد دندان عقل، میانگین سنی که دندان عقل در آن ناهمسان رشد می‌کند و مشکلات دندانی و فکی همراه با دندان عقل دارد.
در هر صورت، بهترین راه برای تعیین زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل، مشاوره با متخصص ارتودنسی است.
سوالات متداول
آیا قبل از نصب بریس باید دندان عقل برداشته شود؟
قبل از ارتودنسی، نیاز به کشیدن دندان به صورت عمومی برای همه بیماران لازم نیست. برخی افراد دندان‌های طبیعی خود را دارند که به طور نرمال رشد کرده‌اند و نهفتگی ندارند. همچنین، در صورتی که مشکلاتی مانند ازدحام دندانی وجود نداشته باشد، کشیدن دندان قبل از ارتودنسی ضروری نیست. در عوض، برای افرادی که دندان نهفته دارند یا فضای کافی برای رشد دندان وجود ندارد، این اقدام ممکن است قبل از ارتودنسی انجام شود.
آیا قبل از رویش دندان عقل می‌توانم درمان ارتودنسی انجام دهم؟
در طول درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی به طور مکرر وضعیت فک، دندان‌ها و رشد دندان‌های دائمی را نظارت می‌کند. اگر در طی درمان متوجه شود که یک دندان ممکن است به کج شدن دندان‌ها یا بروز اخلال در روند درمان منجر شود، اقدامات لازم برای آن را انجام می‌دهد.
