فرسایش مینای دندان، یک مسئله مهم در حوزه بهداشت دهان و دندانپزشکی به حساب می‌آید. این پدیده ممکن است بر اثر عوامل مختلفی مانند خوردن بیش از حد غذاهای اسیدی، برخی عادات شخصی به وجود بیاید.
فرسایش مینای دندان می‌تواند منجر به حساسیت دندان، تغییر در شکل و اندازه دندان‌ها شود و نحوه بیان کلمات شما را تغییر دهد.
برای جلوگیری از فرسایش و مراقبت از دندان، می‌توانید از محصولات حاوی فلوراید استفاده کنید و در عادات روزانه خود تغییر ایجاد کنید. با استفاده از معاینه دندانپزشکی، می‌توان علائم فرسایش مینای دندان و درمان فرسایش مینای دندان را جهت پیشگیری شناسایی کرد.
با پیشگیری از فرسایش مینای دندان علاوه بر حفظ سلامتی خود، از هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کنید.
مینای دندان چیست؟
مینای دندان لایه‌ای حاصل از ترکیب مواد معدنی در ساختار دندان است. این لایه به عنوان سخت‌ترین بافت در بدن انسان شناخته می‌شود.
مینای دندان یک لایه شفاف و بلوری است که به دندان‌های شما قوت و استحکام می‌بخشد و از آسیب‌های مختلف محافظت می‌کند.
وظایف مینای دندان
همانطور که اشاره شد مینای دندان یک لایه در ساختار دندان‌های شما بوده که بسیار سرسخت و مقاوم است.
وظایف مینای دندان شامل حفاظت از ساختارهای داخلی دندان، جلوگیری از نفوذ انواع مواد مخرب به دندان، ایجاد سطح صاف برای جلوگیری از تراکم باکتری و افزایش استحکام ساختار دندان می‌شود.
فرسایش مینای دندان چیست؟
عوامل گوناگونی منجر به فرسایش مینای دندان‌ها می‌شوند که این فرسایش، حاصل تخریب موادهای معدنی مینا دندان در برابر فعالیت اسیدها و باکتری‌ها است.
سایت webmd دلایل فرسایش مینای دندان را به این نحو لیست می‌کند:
- مصرف بیش از حد نوشابه های گازدار ( حاوی مقادیر بالایی از اسیدهای فسفریک و سیتریک هستند)
- برخی از آبمیوه‌ها
- غذاهای ترش و شیرین
- داشتن بیماری ریفلاکس اسید (GERD)
- بروز برخی از مشکلات دستگاه گوارش
- مصرف برخی از داروها (مانند آسپرین، آنتی‌هیستامین‌ها)
- مصرف زیاد الکل
- ژنتیک
- عوامل محیطی و بیرونی
و دیگر موارد از جمله دلایل فرسایش مینای دندان به حساب می‌آیند.
دندان‌هایی که مینای آن آسیب دیدند، زرد رنگ یا تیره می‌شوند یا ممکن است در لبه خود حالت شیشه‌ای پیدا کنند.
این موارد از عوارض فرسایش مینای دندان به شمار می‌آیند.
افرادی که مینای دندان‌های‌شان آسیب دیده باشد، با خوردن شیرینی، غذای سرد یا گرم ممکن است احساس درد کنند که همین مسئله، نشان دهنده فرسودگی بیشتر دندان‌ها است.
پیشگیری از فرسایش مینای دندان
مینای دندان قابلیت ترمیم خود را ندارد و در نتیجه با فرسایش و پوسیدگی دندان باید به دندانپزشکی مراجعه کرد.
بهترین و معقول‌ترین راه برای بهبود و محافظت از وضعیت دهان و دندان، پیشگیری است. شما می‌توانید با رعایت چند نکته از فرسایش مینا دندان‌های خود جلوگیری کنید.
1- مصرف آبمیوه و نوشیدنی‌های شیرین باعث فرسایش مینا دندان می‌شود و بهتر است تا حد امکان از آب به عنوان جایگزین استفاده شود.
2- هنگام مصرف نوشیدنی‌های شیرین و گازدار آن‌ها را در داخل دهان و میان دندان‌ها نگه ندارید؛ زیرا اسید آن‌ها برای دندان‌ها زیان بار است و موجب فرسایش مینای دندان می‌شوند.
3- موارد مختلفی مثل رفلاکس معده، می‌تواند با برخورد اسید معده به دندان باعث پوسیدگی آن شود. به دنبال درمان آن باشید.
4- پیشنهاد می‌کنیم، یک ساعت بعد از وعده غذایی مسواک بزنید و در حد توان کمتر میان وعده بخورید.
5- پس از اتمام میان وعده بهتر است دهان را با آب شست و شو دهید.
6- آدامس‌های بدون قند باعث افزایش بزاق دهان شده که این بزاق با مواد معدنی مهم به تقویت دندان‌ها کمک می‌کند.
برای درمان به موقع نیز می‌توانید برای معاینه به دندانپزشکی بروید. بهتر است به طور میانگین، دو بار در سال به دندانپزشک جهت معاینه مراجعه کنید.
درمان فرسایش مینای دندان
روش‌های مختلفی برای درمان فرسایش مینای دندان وجود دارد. پیش از آنکه به بررسی این روش‌ها بپردازیم، پیشنهاد می‌کنیم امر پیشگیری را جدی بگیرید.
انواع روش‌های درمان فرسایش مینا دندان شامل موارد زیر می‌شوند:
فلورایدتراپی
یکی از روش‌های درمان اعمال موضعی فلوراید برای بهبود مینای دندان است.
فلوراید یکی از مواد معدنی است که خود در ساختار دندان وجود دارد. فلوراید با قرارگیری بر روی دندان‌ها، باعث استحکام و تقویت دندان‌ها می‌شود.
این روش در زمانی که تازه فرسایش و پوسیدگی آغاز شده باشد، می‌تواند باعث توقف و احیا دوباره آن شود.
بهتر است بدانید که این روش تنها قبل و در آغاز فرسایش تاثیرگذار است و با فرسایش عمیق‌تر، دیگر فایده‌ای نخواهد داشت.
کامپوزیت باندینگ دندان
کامپوزیت به عنوان ماده‌ای پرکاربرد در علم دندان پزشکی است.
کامپوزیت، کاربردی‌ترین عمل برای ترمیم دندان‌ها و رفع آسیب وارد شده به حساب می‌آید. کامپوزیت‌ها تحت نظر متخصص، به دندان فرسایش شده وصل می‌شوند و به وسیله نور یا گرمای مخصوص سفت شده و به دندان می‌چسبد.
کامپوزیت با تنوع رنگی متناسب با رنگ دندان‌های مختلف ساخته شده است. می‌توان گفت که کامپوزیت علاوه بر مزایای خود، هزینه مناسب‌تری نسبت به سایر روش‌ها دارد و بسیار بادوام محسوب می‌شود .
لمینت و ونیر کامپوزیت
ونیرها، پوسته بسیار نازکی هستند که با اتصال به قسمت جلویی دندان‌ها برای ترمیم و محافظت از مینای دندان کاربرد دارند.
ونیرها مانند لمینیت ونیر و کامپوزیت ونیر اغلب با جنبه‌های زیبایی خود معروف هستند و از جمله روش‌های بسیار مفید درمان فرسایش شناخته می‌شوند.
روکش دندان
روکش‌ها تنها راه باقی مانده هنگام از بین رفتن بخش زیادی از مینا دندان هستند. هنگامی که دیگر نمی‌توان از روش‌های دیگر استفاده کرد، روکش آخرین روش خواهد بود. روکش‌ها کلاهک‌هایی شبیه به تاج دندان هستند که نزدیک به خط لثه، به دندان وصل می‌شوند.
از بین رفتن مینای دندان کودکان
ابتلا به پوسیدگی مینا دندان در کودکان بسیار زیاد است؛ اما این پوسیدگی‌ها در واقع روی دندان‌های شیری کودکان قرار دارند.
این پوسیدگی با اجماع میکروب‌ها، باعث فرسایش مینای دندان می‌شوند که عواملی چون ژنتیک، تغذیه مادر و دیگر موارد در بروز آن نقش دارند.
در پاسخ به سوال آیا مینای دندان از بین رفته، مجددا برگشت خواهد کرد؟ باید گفت که پوسیدگی اگر روی دندان‌های اصلی اتفاق بیفتد زیان بار است؛ زیرا مینای دندان امکان ترمیم مجدد خود را نخواهد داشت و نمی‌تواند خود را بازسازی کند.
برای محافظت از مینای از دست رفته تنها می‌توان جلوی پوسیدگی بیشتر آن را گرفت و رشد فرسایش را کمتر کرد.
مسواک زدن به عنوان یکی از راهکارهای جلوگیری از فرسایش مینای دندان است.
آیا مسواک زدن باعث از بین رفتن مینای دندان می‌شود؟ بهتر است این نکته را در نظر داشته باشید که مسواک زدن به صورت اشتباه هم می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد.
مسواک زدن به صورت خیلی محکم بسیار مضر است؛ به گونه‌ای که شما با اینکار مینای دندان خود را نازک می‌کنید.
از بین رفتن مینای دندان به سلامتی و اعتماد به نفس شما لطمه وارد می‌کند به خصوص اگر در معرض دید باشند.
دندان‌های جلو ضامن زیبایی لبخند شما هستند و از بین رفتن مینای دندان جلو برقراری روابط اجتماعی، صدا و اعتماد به نفس شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
برای تقویت مینای دندان چه بخوریم؟
برای داشتن دندان‌های سالم باید تغذیه سالمی هم داشته باشید. مصرف درست مواد غذایی می‌تواند سلامت تمام بدن به خصوص دندان‌ها را تامین کند.
مصرف غذاهای دارای کلیسم مانند لبنیات، ماهی قزل آلا، دانه‌ها، بادام و مصرف ویتامین D به استحکام مینای دندان کمک فراوانی می‌کنند.
ماهی سالمون، آب پرتقال، قارچ و مصرف آب به کاهش باکتری‌های دهان و شست شو قند کمک می‌کند. اسید روی دندان‌ها با آب‌های حاوی فلوراید، از بین می‌روند.
سبزیجات به خصوص سبزی‌هایی که برگ تیره دارند برای دندان‌های شما بسیار مفید هستند.
استفاده از خمیر دندان‌های مناسب می‌تواند از تحلیل مینای دندان جلوگیری کند؛ البته باید گفت که خمیر دندان مناسب باید دارای سدیم کلرید، عنصر کلیسم محدود، فسفات و یون فلوراید باشد. این مواد با خاصیت معدنی خود زمانی که مینای دندان مواد معدنی خود را از دست می‌دهد و شروع به فرسایش می‌کند، آن را تقویت کند.
جویدن آدامس‌های بدون قند با ترشح بزاق دهان همراه است که باعث می‌شود آنزیم‌های درون بزاق با جوییدن، کلیسم را جذب کند.
برخی از غذاها برای سلامتی مینا و دندان‌ها مضر هستند؛ توصیه می‌شود که مصرف غذاها و خوراکی‌هایی که سفت و سخت، چسبناک یا شیرین و سرشار از قند و شکر و نشاسته هستند را به حداقل برسانید.
عوامل محیطی موثر در فرسایش مینای دندان
عوامل محیطی متعددی بر فرسایش مینای دندان تأثیر می‌گذارند. این عوامل شامل مصرف غذاهای اسیدی و شیرینی، نگهداری ناصحیح از دندان‌ها، استفاده از محصولات تنظیف دهنده با اسیدها و همچنین تغییرات دما و رطوبت محیط دهان می‌شوند. عواملی مانند فشار ناشی از خوردن و جویدن نیز ممکن است تأثیرگذار باشند.
مراجعه به دندانپزشک جهت معاینه
در پاسخ به سوال از کجا بفهمیم مینای دندان از بین رفته؟ می‌توان مراجعه به پزشک معالج را توصیه کرد.
معمولاً معاینه پزشکی دوره‌ای توسط دندانپزشک به منظور تشخیص و جلوگیری از فرسایش دندان صورت می‌گیرد. فرآیند معاینه دندان پزشک، به شرح ذیل است:
- بررسی وضعیت دندان‌ها
- تشخیص نقاط ضعف
- توصیه‌های بهداشت دهانی
- استفاده از روش‌های پیشگیری
روش‌های جلوگیری از پوسیدگی و فرسایش مینای دندان
اهمیت به سلامت بدن خصوصا سلامت دندان‌ها، امری بسیار حیاتی و مهم شمرده می‌شود که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
برای جلوگیری از فرسایش مینای دندان، می‌توانید عادات مفید مربوط به بهداشت دهان و دندان را در خود ایجاد کنید.
استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید، کاهش مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی و انجام منظم پاکسازی دندان توسط دندانپزشک، بسیار موثر هستند تا مقدار قابل توجهی از پوسیدگی و فرسایش مینای دندان‌های شما، جلوگیری می‌کند.
یک پاسخ
من چند وقت پیش از بیرون مقداری ترشیجات دست ساز خریده بودم و بعد از اینکه اونو میخوردم سریع محکم مسواک میزدم چند روز پیش متوجه شدم که نوک دندونای جلوم بی رنگ مثل شیسه شده رفتم دکتر گفتن مینای دندونات داره از بین میره و پشت دندونم هم سیاه شده میخواسنم بدونم الان دقیقا دندونم چه مشکلی پیدا کرده و ایا درمان میشه