زرد شدن رنگ دندان‌ها

زرد شدن دندان‌ها یکی از مشکلات رایج در زیبایی دهان و دندان است. این تغییر رنگ می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد؛ از عوامل خارجی که سطح بیرونی دندان (مینا) را تحت تأثیر قرار می‌دهند گرفته تا عوامل داخلی که ساختار درونی دندان (عاج) را درگیر می‌کنند. همچنین، افزایش سن نیز در این فرایند نقش دارد. در این محتوا به صورت کلی ترعلاوه بر زرد شدن رنگ دندان به مبحث تغییر رنگ دندان خواهیم پرداخت.

علت تغییر رنگ دندان چیست؟

همانگونه که گفته شد علت تغییر رنگ دندان می‌تواند دلایل خارج از دهان داشته باشد مثل غذاها و نوشیدنی‌هایی که استفاده می‌کنیم یا اینکه دلایلی داخل دهان داشته باشد.

1- رژیم غذایی

غذاها و نوشیدنی‌های رنگی یکی از مهم‌ترین عوامل تغییر رنگ دندان هستند. مصرف مکرر نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه، نوشابه و آب‌میوه‌های تیره می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های زرد یا قهوه‌ای روی دندان‌ها شود. همچنین برخی مواد غذایی مانند توت‌ها، سس سویا، شکلات و حتی سیب‌زمینی نیز در این زمینه تأثیرگذارند.

بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث ایجاد لکه می‌شوند، اسیدی نیز هستند و می‌توانند به این محیط اسیدی کمک کنند. محیط اسیدی دهان نیز می‌تواند مینای دندان را آسیب‌پذیرتر کند.

توصیه می‌شود که شستشوی دهان با آب بلافاصله پس از مصرف قهوه یا سایر نوشیدنی‌ها و غذاهایی که می‌توانند باعث لکه شوند، انجام گیرد و همچنین بهتر است حدود یک ساعت صبر کنید تا بزاق دهان اسید را از بین ببرد و سپس اقدام به مسواک زدن کنید.

استفاده از نی می‌تواند به جلوگیری از تماس مستقیم نوشیدنی‌هایی همچون نوشابه، آبمیوه، یا قهوه با سطوح جلویی دندان‌ها کمک کند.

2- سیگار کشیدن و دخانیات

سیگار کشیدن یا مصرف تنباکوهای جویدنی، یکی از عوامل اصلی در تغییر رنگ دندان‌هاست. لکه‌های ناشی از نیکوتین و قطران معمولاً مقاوم و ماندگار هستند. مصرف تنباکو، چه به صورت سیگار کشیدن و چه به صورت تنباکوی جویدنی، می‌تواند منجر به ایجاد لکه‌های زرد، قهوه‌ای و حتی گاهی اوقات سبز یا نارنجی روی دندان‌ها شود.

مواد لکه‌زا موجود در تنباکو به سطح دندان‌ها می‌چسبند. پلاکی که بر اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان روی دندان‌ها تجمع می‌یابد، یک سطح چسبنده ایجاد می‌کند که لکه‌های رنگی حاصل از دخانیات به راحتی به آن می‌چسبند و منجر به زرد شدن یا تیرگی دندان‌ها می‌شوند.

سایت clevelandclinic اعلام کرده است که شیوع تغییر رنگ دندان در افراد سیگاری بیشتر از افراد غیرسیگاری است:

Smoking and other tobacco use: Tooth discoloration is more common among people who smoke compared to people who don’t.

در این فایل صوتی دکتر سهراب آصفی درباره اینکه سیگار کشیدن چه اثراتی بعد از درمان‌های دندانپزشکی دارند توضیح می‌دهند.

3- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

مسواک نزدن منظم، استفاده نکردن از نخ دندان و عدم مراجعه به دندانپزشک برای جرم‌گیری باعث تجمع پلاک و جرم روی دندان‌ها می‌شود. این لایه‌ها مستعد جذب رنگدانه‌ها بوده و به مرور باعث زردی دندان‌ها می‌شوند.

اگر پلاک از طریق مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم از بین نرود، احتمال زرد شدن یا تغییر رنگ دندان‌ها بیشتر می‌شود. به عبارت دیگر، عدم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کافی، باعث باقی ماندن پلاک و مواد لکه‌زا روی دندان‌ها می‌شود.پلاک دندانی یک ماده سفید و چسبناک است که روی دندان‌ها تشکیل می‌شود و سطحی چسبنده ایجاد می‌کند که لکه‌ها به راحتی به آن می‌چسبند.

بهداشت ضعیف دهان و دندان می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های سفید، خاکستری، قهوه‌ای، زرد و حتی سیاه و سبز روی دندان‌ها شود. به طور خاص، زرد شدن دندان‌ها می‌تواند نشانه‌ای از نیاز به بهبود بهداشت دهان و دندان باشد.

چون این مورد از آن دسته از کارهایی هست که قابل مدیریت کردن و جلوگیری هست می‌توانید با یک برنامه بهداشت دهان و دندان، شامل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم، و همچنین ویزیت‌های دوره‌ای دندانپزشکی، از تغییر رنگ دندان ناشی از عدم رعایت بهداشت جلوگیری کنید.

شاید این سوال برای شما پیش بیاید که از چه خمیردندانی استفاده کنم؟ در این ویدئو درباره انتخاب بهترین خمیر دندان صحبت کردیم.

4- مصرف بیش از حد فلوراید

فلوراید برای محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی مهم است، با این حال، مصرف بیش از حد فلوراید در دوران کودکی، به ویژه در سال‌های شکل‌گیری دندان‌ها، می‌تواند منجر به وضعیتی به نام فلوروزیس شود.

فلوروزیس معمولاً باعث ایجاد لکه‌های سفید گچی یا قهوه‌ای، لکه‌ها یا خطوط روی سطح دندان می‌شود. این لکه‌ها می‌توانند به صورت سفید، قهوه‌ای یا حتی زرد ظاهر شوند. لکه‌های قهوه‌ای ناشی از فلوروزیس معمولاً به سفید کردن دندان‌ها با بلیچینگ پاسخ خوبی می‌دهند. اما لکه‌های سفید ممکن است با بلیچینگ دندان بدون تغییر باقی بمانند، اگرچه ممکن است رنگ زمینه را روشن‌تر کنند تا نواحی سفید کمتر به چشم بیایند.

برای دندان‌هایی که به شدت در اثر فلوراید بیش از حد تغییر رنگ داده‌اند، دندانپزشک ممکن است به جای بلیچینگ، پوشاندن سطح بیرونی دندان با مواد باندینگ کامپوزیتی همرنگ دندان، ونیرهای پرسلن یا روکش‌های پرسلن را توصیه کند.

5- افزایش سن

پیری به عنوان یکی از دلایل غیر قابل اجتناب تغییر رنگ دندان‌ها می‌باشد.

با بالا رفتن سن، لایه بیرونی مینای دندان از بین می‌رود و رنگ طبیعی عاج دندان که متمایل به زرد است، بیشتر نمایان می‌شود. از طرف دیگر در طول سالیان متمادی، دندان‌ها لکه‌ها و جرم بیشتری را انباشته می‌کنند که باعث تیره‌تر و تغییر رنگ آن‌ها می‌شود.

6- آسیب دیدن دندان

نمونه‌هایی از ضربه دندانی شامل زمین خوردن، تصادفات رانندگی و آسیب‌های مرتبط با ورزش هستند که می‌توانند منجر به تغییر رنگ دندان شوند.آسیب ناشی از زمین خوردن می‌تواند در کودکان خردسال که دندان‌هایشان هنوز در حال رشد هستند، باعث اختلال در تشکیل مینا شود؛ همچنین می‌تواند منجر به تغییر رنگ دندان‌های دائمی در بزرگسالان شود.

ضربه خوردن دندان معمولاً منجر به تغییر رنگ ذاتی می‌شود، یعنی تغییر رنگی که از درون ساختار دندان (عاج) شروع می‌شود و لایه زیرین مینا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

برای تغییر رنگ شدید ناشی از آسیب دیدن دندان، پوشاندن سطح خارجی دندان با کامپوزیت هم‌رنگ دندان، لمینت‌های پرسلن یا روکش‌های پرسلن به جای بلیچینگ توصیه می‌شود.توجه داشته باشید در صورتی که دندان در اثر ضربه آسیب دید در سریع‌ترین زمان ممکن خود را به دندانپزشکی برسانید.

7- بیماری‌های خاصی که بر زردی دندان اثر می‌گذارند.

رسانه clevelandclinic درباره اثر بیماری‌ها بر تغییر رنگ دندان چند مورد از این بیماری‌ها را لیست می‌کند:

Diseases: Health conditions that cause teeth discoloration include liver disease, celiac disease, calcium deficiency, eating disorders and metabolic diseases.

بیماری‌هایی که می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند شامل بیماری کبد، بیماری سلیاک، کمبود کلسیم، اختلالات خوردن و بیماری‌های متابولیک هستند .

شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز از جمله مواردی هست که امکان دارد بر تغییر رنگ دندان‌ها اثر بگذارد. اگر دلیل تغییر رنگ دندان، بیماری باشد لازم است تا با متخصصان دندانپزشکی مشاوره و معاینه داشته باشید.

روش‌های درمان زردی دندان

برای رفع تغییر رنگ دندان و درمان زردی دندان راه‌های متنوعی وجود دارد، شما باید بعد از معاینه اولیه توسط دندانپزشک، براساس طرح درمانی که برای شما در نظر گرفته است، فرآیند درمان را طی نمایید.

این روش‌های درمانی می‌تواند شامل بلیچینگ دندان، باندینگ کامپوزیت، لمینت دندان و یا استفاده از روکش دندانی باشد. البته در کنار روش‌های درمانی مواردی که می‌شود از آنها اجتناب کرد را هم می‌توان پیش برد. مثلا از خوردن و آشامیدن غذاهای رنگی پرهیز کرد یا اینکه مصرف آنها را محدودتر کنیم یا اینکه به رعایت بهداشت دهان و دندان‌مان بیشتر توجه کنیم.

درمان زردی دندان در منزل

قبل از هر اقدامی برای سفیدی دندان در منزل باید ابتدا یک جلسه معاینه و مشاوره با دندانپزشک متخصص ترمیم و زیبایی داشته باشید تا براساس وضعیت فعلی شما طرح درمان لازم را برای اجرا در منزل پیشنهاد دهد. برخی از تبلیغات که شما هم ممکن است دیده باشید محصولاتی را معرفی می‌کنند در چند روز یا چند بار مصرف دندان‌های سفید رنگی داشته باشید که این موضوع در صورت مناسب نبودن برای شما ممکن است باعث ضرر رساندن به شما شود.

یکی از روش‌های مورد استفاده برای سفید کردن دندان، استفاده از کیت‌های بلیچینگ هوم هست. در این روش، دندانپزشک معمولاً تری‌های (قالب‌های) سفارشی یا استاندارد را ارائه می‌دهد که بیمار ژل سفیدکننده با غلظت کمتر (پراکسید) را در آن‌ها قرار داده و برای مدت زمان مشخصی در خانه استفاده می‌کند. این ژل‌ها غلظت کمتری نسبت به مواد سفیدکننده در مطب دارند و معمولاً نیاز است که این تری‌ها روزانه برای یک ساعت یا بیشتر (گاهی حتی یک شب) و برای حدود دو تا چهار هفته استفاده شوند تا به نتایج مطلوب دست یابند.

همچنین یک سری خمیردندان سفید کننده مخصوص، آدامس و.. نیز وجود دارد که بسته به نظر متخصص ترمیم و زیبایی می‌توانید از آنها نیز استفاده کنید.

جمع بندی

برای حفظ سفیدی دندان‌های‌تان و جلولگیری از تغییر رنگ آنها نکات ساده ولی مهم را در زندگی روزمره‌تان رعایت کنید. رعایت کارهایی همچون استفاده منظم از مسواک و نخ دندان، محدود کردن غذاها و نوشیدنی‌های لکه‌زا و همچنین بعد از مصرف غذاها و نوشیدنی‌ها دهان‌تان را با آب بشویید و با یک تاخیری اقدام به مسواک زدن کنید.

برای مشاوره با بهترین متخصص ترمیم و زیبایی در شرق تهران هم می‌توانید با شماره‌های کلینیک دندانپزشکی ترنج تماس بگیرید. معاینه و مشاوره هم رایگان است.

سوالات متداول