دندان قروچه یا بروکسیم همان عمل فشردن یا ساییدن دندان‌ها به یکدیگر است که عمدتا در خواب رخ می‌دهد، البته گاهی اوقات در بیداری نیز شاهد این اتفاق هستیم.
بروکسیم یکی از شایع‌ترین مشکلات در دندان پزشکی محسوب می‌شود که عمدتا عامل آن استرس، اضطراب، مشکلات دندانی و ناهنجاری‌های فک است.
عدم درمان دندان قروچه می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی‌تری مانند درد فک، سردرد، سایش شدید دندان‌ها و … شود.
اما امروزه با استفاده از جدیدترین روش‌های درمان دندان قروچه به راحتی می‌توان این مشکل را حل نمود.
علت دندان قروچه کودکان در خواب
بروکسیم می‌تواند از همان دوران کودکی آغاز شود. دندان قروچه در کودکان علل مختلفی می‌تواند داشته باشد که شامل ناهنجاری‌های فک، رشد دندان‌های جدید و اختلالات خواب، مشکلات گوارشی، نقش‌های تغذیه‌ای و عفونت‌های گوش می‌شود.
البته در برخی موارد نیز دندان قروچه در کودکان می‌تواند یک پاسخ طبیعی به رشد و تکامل فک و دندان‌ها باشد که به صورت خود به خود به مرور زمان بهبود پیدا می‌کند.
برای مشاوره و معاینه رایگان با متخصص فرم زیر را تکمیل نمایید، پذیرش کلینیک برای هماهنگی زمان معاینه با شما تماس خواهد گرفت.
درباره دندان قروچه در سایت nidcr.nih.gov آمده است:
Bruxism is a condition where a person grinds, clenches, or gnashes his or her teeth; it can occur when awake or asleep. Bruxism that happens while a person is awake is more common, but bruxism that happens during sleep has been studied more. Children as well as adults can have this condition.
از نشانه‌های دندان قروچه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
| ناحیه تحت تأثیر | علائم و نشانه‌ها |
|---|---|
| دندان‌ها | مسطح شدن، ترک خوردن، شکستگی یا لق شدن دندان‌ها. سایش مینای دندان که باعث نمایان شدن لایه‌های داخلی دندان می‌شود. درد یا حساسیت دندان‌ها |
| فک | درد در عضلات فکی سفتی در فک خستگی عضلات فک |
| سر و صورت | سردرد درد در ناحیه صورت |
محافظ دندان قروچه
دندان قروچه می‌تواند آسیب‌های مختلفی را برای فرد به دنبال داشته باشد که با استفاده از نایت گارد یا همان محافظ دندان می‌توان تا حد قابل توجهی از آسیب‌دیدگی دندان‌ها و فک در افراد پیشگیری نمود.
به عبارتی می‌توان گفت که نایت گارد از موثرترین روش‌های جلوگیری از آسیب‌های ناشی از بروکسیم است. محافظ دندان می‌تواند از جنس پلاستیک سخت یا نرم باشد که فرد مبتلا باید شب‌ها به هنگام خواب آن را داخل دهان خود بگذارد.
با استفاده از این وسیله دیگر ساییدگی دندان‌ها رخ نمی‌دهد؛ همچنین موجب کاهش فشار وارده بر فک می‌شود. توجه داشته باشید که برای تهیه و استفاده از نایت گارد حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا با توجه به نیازها و ساختار دهان شما مناسب‌ترین محافظ تجویز گردد.
علت دندان قروچه در خواب بزرگسالان
دندان قروچه در بزرگسالان نیز می‌تواند رخ دهد که علل آن می‌تواند استرس و اضطراب، ناهنجاری‌های دندانی، مشکلات فنی، اختلالات خواب مثل آپنه خواب و استفاده از بعضی داروها باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده مصرف کافئین و الکل قبل از خواب نیز موجب تحریک عصبی و بالا رفتن احتمال دندان قروچه در فرد می‌شود. از دیگر علل بروکسیم در بزرگسالان می‌توان به بیماری‌های عصبی و روانی اشاره نمود.
درمان دندان قروچه در خواب
اصلی‌ترین و مهم‌ترین گام در درمان دندان قروچه، شناسایی علت اصلی این عارضه است. در صورتی که دندان قروچه به دلیل استرس و اضطراب رخ داده باشد با روش‌های مدیریت استرس مثل ورزش‌های آرامش بخش، مدیتیشن و مراجعه به روانشناس می‌توان آن را درمان نمود.
البته استفاده از نایت گارد نیز به عنوان یک روش محافظتی پیشنهاد می‌شود. در مواردی که بروکسیم شدت بیشتری دارد، دندانپزشک سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی فک، تراپی عضلانی و مصرف داروهای خاص را تجویز می‌کند.
در رسانه nidcr.nih.gov درباره راه‌های درمان دندان قروچه آمده است:
| درمان | هدف |
|---|---|
| تغییر رفتاری و عادات | در هنگام خواب موقعیت دهان و فک را به نحوی تغییر دهید تا فشار و ساییدگی کمتری به دندان اعمال شود. همچنین عادت فشردن و ساییدن دندان‌ها را تمرین کنید تا کمتر شود. |
| مدیریت استرس | مواردی که می‌تواند باعث کاهش استرس و متقابلا کاهش دندان قروچه می‌شود را انجام دهید. |
| نایت گارد | استفاده از محافظ دهان برای جدا کردن دندان‌ها؛ این کار از آسیب به دندان‌ها جلوگیری کرده و ممکن است فعالیت عضلات ناشی از ساییدن و فشردن را کاهش دهد. |
| درمان دندانپزشکی | ترمیم دندان‌هایی که ترک خورده یا ساییده شده‌اند. ممکن است نیاز به روکش یا سایر روش‌های درمانی باشد. |
علت دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه یا بروکسیم می‌تواند علل متعددی داشته باشد که ترکیبی از عوامل روانی، فیزیکی و ژنتیکی هستند. مهم‌ترین عوامل این عارضه به شرح زیر هستند:
استرس و اضطراب
یکی از عوامل اصلی دندان قروچه، استرس و اضطراب است. برخی از افراد در واکنش به تنش‌های عصبی و استرس‌های روزانه به شکل ناخودآگاه به فشردن و ساییدن دندان‌ها به یکدیگر روی می‌آورند. این اتفاق بیشتر در خواب بروز پیدا می‌کند.
اختلالات خواب
از دیگر علل این عارضه می‌توان به آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب اشاره نمود. این اختلال موجب ایجاد ناهماهنگی در فعالیت‌های عضلانی فک و دندان قروچه می‌شود.
ناهنجاری‌های فکی و دندانی
وجود مشکلات ساختاری در فک و دندان‌ها نیز می‌تواند موجب دندان قروچه گردد. به عبارتی ناهنجاری‌های ارتودنسی یا دندان‌هایی که به درستی تنظیم نشده‌اند نیز با تحریک فک موجب این اتفاق خواهند شد.
ژنتیک
ژنتیک نیز در بروکسیم موثر است. به طوری که احتمال وقوع دندان قروچه در افرادی که والدین یا سایر اعضا خانواده آن‌ها به این عارضه مبتلا هستند، بیشتر است.
استفاده از داروها و بیماری‌های خاص
مصرف داروهایی مانند دارو ضد افسردگی، بیماری‌های اعصاب و روان مثل پارکینسون با تاثیر بر عملکرد عصبی عضلانی فک موجب دندان قروچه خواهند شد.
به هم ریختگی دندان‌ها
در صورتی که دندان‌های فرد به درستی در فک قرار نگرفته باشند، موجب تحریک فک و احتمال ابتلا به دندان قروچه خواهد شد.
پاسخ‌های غیر ارادی بدن
در برخی از موارد افراد به صورت غیر ارادی در خواب یا بیداری دچار دندان قروچه می‌شوند که یک پاسخ غیر ارادی بدن ناشی از مشکلات عصبی یا عضلانی است.
با توجه به علل ذکر شده اگر مشکوک به دندان قروچه هستید یا اینکه علائمی مانند سردرد و رد فک دارید، پیشنهاد می‌کنیم که با دندان پزشک مشورت کنید تا با شناسایی علت به شما بهترین راهکار درمانی را ارائه دهد.
آیا دندان قروچه خطرناک است؟
این عارضه اگر به صورت دائم و شدید تکرار شود، می‌تواند خطرناک باشد. دندان قروچه می‌تواند منجر به سایش شدید دندان‌ها، شکستگی یا ترک خوردگی آن‌ها، سردردهای مزمن و درد فک شود.
علاوه بر این بروکسیم حتی می‌تواند مشکلات جدی‌تری مثل اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را به وجود آورد. از این رو اگر علائم دندان قروچه شدید را در خود احساس می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم که در اسرع وقت به دندان پزشک متخصص مراجعه نمایید.
برای دندان قروچه کودکان به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
بهترین گزینه برای کودکانی که دچار این عارضه هستند، مراجعه به دندانپزشک متخصص کودکان است.
زیرا این متخصصان دارای دانش و تجربه کافی در زمینه مشکلات دندانی کودکان هستند و به خوبی می‌توانند علت دندان قروچه را تشخیص دهند و درمان را متناسب با آن آغاز کنند.
علاوه بر این ممکن است که دندانپزشک با توجه به شرایط کودک، او را به روانشناس کودک یا متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع دهد تا به طور کامل عواملی که می‌توانند در این اتفاق نقش داشته باشند مورد بررسی قرار بگیرد.
چگونه دندان قروچه را از بین ببریم؟
روش‌های متعددی برای کاهش شدت یا از بین بردن کامل دندان قروچه وجود دارد که با توجه به علت زمینه‌ای آن می‌توان از این روش‌ها استفاده نمود. از راهکارهای درمان دندان قروچه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مدیریت اضطراب و استرس
دندان قروچه عمدتا رابطه مستقیمی با استرس و اضطراب دارد. از این رو مدیریت استرس می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش این عارضه داشته باشد. از جمله روش‌های موثر در کنترل استرس می‌توان به یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و مشاوره روانشناسی اشاره نمود.
استفاده از نایت گارد
استفاده از محافظ دندان در زمان خواب نیز می‌تواند از موثرترین روش‌ها برای پیشگیری از آسیب دیدگی دندان‌ها باشد. این وسیله با کاهش فشار روی فک و دندان‌ها مانع از ساییدگی آن‌ها می‌شود. معمولا دندان پزشک با توجه به ساختار فک و دهان شما یک محافظ دندان سفارشی می‌سازد.
اصلاح عادات نادرست
خودداری از مصرف کافئین و الکل مخصوصا در ساعات پایانی روز منجر به کاهش دندان قروچه می‌شود. همچنین پرهیز از جویدن ناخن، مداد و … نیز که باعث تقویت الگوی دندان قروچه می‌شوند هم می‌توانند در درمان این عارضه موثر باشند.
انجام تمرینات آرامش بخش عضلات فک
برای تقویت و آرامش عضلات فک تمرینات مختلفی وجود دارد مانند باز و بسته کردن فک به آرامی که تاثیر بسزایی در کاهش دندان قروچه دارند.
ماساژ فک و صورت
ماساژ ملایم فک، شقیقه وگونه‌ها نیز در دردهای ناشی از دندان قروچه و کاهش تنش عضلانی موثر است.
مراجعه به دندانپزشک و انجام درمان‌های تخصصی
در صورتی که درگیر دندان قروچه شدید و مداوم هستید حتما به دندان پزشک مراجعه نمایید. در موارد حاد و شدید این عارضه نیاز به انجام درمان‌های تخصصی مثل تنظیم ارتفاع دندان ها، ارتودنسی یا تزریق بوتاکس برای کاهش تنش‌های عضلانی است.
درمان مشکلات خواب
درمان مشکلات خواب مانند آپنه خواب نیز می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش دندان قروچه داشته باشد. در صورتی که به اختلالات خواب مشکوک هستید، توصیه می‌کنیم با یک متخصص خواب مشورت نمایید.
درمان‌های دارویی
گاهی اوقات نیز دندانپزشک یا پزشک معالج، داروهایی را برای مدیریت استرس یا کاهش تنش عضلانی تجویز می‌کند. مصرف این داروها تنها با تجویز پزشک امکان پذیر است.
درمان خانگی دندان قروچه
درمان‌های خانگی مختلفی نیز برای کاهش علائم دندان قروچه وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- قرار دادن کمپرس گرم روی فک در کاهش تنش و درد فک موثر است.
- انجام تمریناتی مثل یوگا و مدیتیشن می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
- اصلاح عادات غذایی
- خودداری از مصرف کافئین و الکل قبل خواب نیز در درمان دندان قروچه موثر است.
- با ماساژ ملایم فک و صورت نیز می‌توانید به کاهش تنش عضلانی فک کمک کنید.
بهترین دکتر دندان قروچه (bruxism) در شرق تهران
دندان قروچه یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که در ابتدا ممکن است بدون ضرر به نظر برسد، اما عدم توجه به درمان آن می‌تواند مشکلات جدی تری را ایجاد کند.
در نتیجه تشخیص به موقع و درمان مناسب این عارضه برای پیشگیری از آسیب‌های بیشتر خیلی حائز اهمیت است.
بنابراین اگر شما یا فرزندتان دچار دندان قروچه شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم سریعا به پزشک متخصص یا دندانپزشک مراجعه کنید تا روند درمان شما با استفاده از نایت گارد و … زودتر آغاز شوند و بتوانید این مشکل را به راحتی کنترل نمایید. کلینیک دندانپزشکی ترنج بهترین دندانپزشکان را دارد که می‌توانید برای رفع این مشکل به آن مراجعه کنید.
