نحوه مسواک زدن در ارتودنسی یکی از مسائل بسیار مهم برای حفظ بهداشت دهان و دندان است. عدم توجه به این موضوع، مشکلات بسیاری را مانند پوسیدگی و از بین رفتن مینای دندان برای افراد به وجود می‌آورد.
از آنجایی‌که مسواک زدن با ارتودنسی بسیار دشوارتر از مواقع عادی است باید با روش صحیح مسواک زدن در ارتودنسی آشنا باشید.
با رعایت نکات مسواک زدن در زمان ارتودنسی و استفاده از مسواک‌های مخصوص می‌توانید از تجمع باکتریها و مشکلات ناشی از آن پیشگیری کنید.
لوازم بهداشتی مورد استفاده در طی درمان ارتودنسی
- مسواک ارتودنسی : جهت تمیز کردن بالا و پایین براکت ها و سطح جونده دندانها
- مسواک بین دندانی : برای تمیز کردن فواصل بین دندانی که در پشت سیم ارتودنسی قرار دارند.
- نخ دندان مخصوص ارتودنسی (Superfloss) یا استفاده از نخ دندان معمولی همراه با حامل مخصوص نخ (Floss Threader): جهت عبور دادن نخ از فواصل بین دندانی که پایینتر از سیم ارتودنسی قرار دارند
- دهانشویه کلرهگزیدین 2/0 % : جهت پیشگیری از التهاب لثه‌ها
- دهانشویه سدیم فلوراید : جهت پیشگیری از پوسیدگی دندانها
بعد از ارتودنسی چگونه مسواک بزنیم؟
ابتدا باید در زمان غذا خوردن خود، غذا رو به طور کامل بجویید و پس از آن دهان خود را به طور کامل با آب بشویید سپس از مسواک استفاده کنید.
توجه داشته باشید که هنگام استفاده از مسواک خمیر دندان کمی را مصرف کنید و به صورت مدوّر مسواک بزنید.
باید سر مسواک زاویه 45 درجه نسبت به دندان داشته باشد تا بتواند به راحتی بین بریس‌ها حرکت کند.
توصیه می‌شود از مسواک‌های نازک‌تر استفاده کنید زیرا به شما اجازه خواهد داد تا درز میان دندانها را تا خط لثه به خوبی مسواک کنید.
طریقه استفاده مسواک بین دندانی ارتودنسی
اگر دندان‌های خود را ارتودنسی کرده‌اید، حتما پزشک معالج با شما در مورد اصول و روش مسواک زدن ارتودنسی صحبت کرده و بر اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان‌تان در طول این دوران تاکید زیادی داشته است.
برای مسواک زدن در زمان ارتودنسی نکات زیر را رعایت کنید:
در زمان ارتودنسی از مسواک بین دندانی ارتودنسی استفاده کنید. این برس با شکل ظاهری خاص خود علاوه بر تمیز کردن سطح دندانها، فضای میان سیم‌ها و دندانها را پاک می‌کند.
با توجه به اینکه این نواحی محل تجمع میکروب‌ها و باکتریها هستند، در صورت تمیز نشدن سبب خرابی و پوسیدگی دندانها می‌شوند.
نحوه استفاده از این مسواک بدین شکل است که مسواک بین دندانی را به صورت عمود به داخل فضای میان دندانها و سیم‌ها ببرید و آن را به صورت عمودی در این فضا حرکت دهید تا فضای میان دندانها و سیم‌ها پاکیزه شود.
برس مخصوص را با زاویه قائمه نسبت به لثه در دست بگیرید و در همین زاویه دندانها و براکت را مسواک بکشید. مسواک را با حرکت چرخشی روی هر دندان حدود ۱۰ ثانیه بگردانید تا تمیز شود.
در هر بار مسواک زدن با ارتودنسی برای از بین بردن باکتریها و ویروس‌ها باید از از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
مسواک کشیدن پس از هر وعده غذایی الزامی است و حتما هر شب قبل از خواب به روش‌های گفته شده دندان‌های خود را با برس مخصوص ارتودنسی تمیز کنید؛ زیرا اگر مواد غذایی در زمان طولانی روی دندان شما باقی بمانند احتمال پوسیدگی بالا می‌رود.
در زمان ارتودنسی علاوه بر دندان باید بافت لثه را نیز تمیز کنید؛ زیرا در این دوره این ناحیه بسیار حساس است و بیش از هر زمان دیگری باکتریها در آن تجمع می‌کنند. برای تمیز کردن لثه باید از برس مخصوصی استفاده کنید.
راه کارهای حفظ بهداشت دهان و دندان در زمان ارتودنسی
حفظ بهداشت دهان و دندان برای افراد اهمیت زیادی دارد و نه تنها در سلامت افراد مهم است، بلکه در وجهه اجتماعی و اعتماد به نفس افراد نیز تاثیر زیادی دارد.
رعایت بهداشت دهان و دندان با وجود براکت‌ها در طول درمان با ارتودنسی بسیار سخت و دشوار است، ولی با رعایت موارد زیر به راحتی می‌توانید دندان‌هایی درخشان و عاری از میکروب و دهانی خوشبو داشته باشید:
استفاده از نخ دندان در حین ارتودنسی
یکی از اصول اصلی در حفظ بهداشت دهان و دندان در طول درمان با ارتودنسی استفاده از نخ دندان پس از هر بار مسواک زدن است.
البته نمی‌توان همانند دندان‌های معمولی فضای بین دندان‌هایتان را نخ بکشید، بلکه باید از وسیله قلاب شکل به نام فلاس تریدر کمک بگیرید.
برای این‌کار حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر نخ را جدا کنید و با کمک فلاس تریدر نخ را بدون فشار به سمت چپ و راست بین دندانها بکشید. کشیدن نخ دندان برای سلامت دندان و لثه شما اهمیت بالایی دارد و اگر نخ دندان کشیدن را پشت گوش بیاندازید و هر بار پس از مسواک این کار را انجام ندهید، لثه شما خونریزی خواهد کرد.
تغذیه مناسب در طول درمان ارتودنسی
حفظ بهداشت دهان و دندان در طی دوره ارتودنسی فقط به آشنایی با نحوه مسواک زدن در ارتودنسی و نخ دندان کشیدن محدود نمی‌شود، بلکه باید رژیم غذایی خود را نیز رعایت کنید.
در طول درمان با ارتودنسی باید دور مواد غذایی مانند شیرینی، نوشیدنی‌های گاز دار، آب نبات، مواد غذایی سفت و سخت مانند هویج را خط بکشید و خوراکی‌های سالم و نرم را جایگزین کنید.
رعایت توصیه‌های متخصص ارتودنسی
پس از انجام ارتودنسی متخصص ارتودنسی تمام توصیه‌های مراقبتی را برای شما شرح خواهد داد، که باید یکایک آنها را به خوبی به کار ببرید.
در صورتی‌که در طول درمان نیز برخی توصیه‌ها را از یاد بردید یا شرایط خاصی برای شما پیش آمد می‌توانید از درمانگر‌تان برای رفع ابهامات خود کمک بگیرید.
شیوه مسواک زدن در انواع ارتودنسی
ارتودنسی دندان با توجه به مشکلات فرد در دو نوع ثابت و متحرک انجام می‌شود. این دو روش در نحوه مراقبت کاملا با هم متفاوت اند؛ از این رو مسواک زدن ارتودنسی ثابت نیز با مسواک زدن دندان ارتودنسی متحرک کاملا فرق دارند.
نحوه مسواک زدن در ارتودنسی ثابت و متحرک بدین صورت است:
مسواک زدن ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک برای رفع مشکلات جزئی دندانها به کار می‌رود. این روش با استفاده از پلاک‌های شفاف و نامرئی نابههنجاریهای متوسط فک و دندان را برطرف می‌کند.
مهم‌ترین مزیت این ارتودنسی این است که در زمان غذا خوردن و مسواک زدن می‌توان آن را از دهان بیرون آورد.
اگر دارای ارتودنسی متحرک هستید پس از هر بار وعده غذایی دهان خود را با آب شست‌و‌شو دهید و قالب‌ها را به صورت روزانه با آب تمیز کنید و هر هفت روز یک‌بار با محلول آنتی باکتریال بشویید تا عاری از میکروب و باکتری شود.
مسواک زدن دندان ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت، نوع متداول ارتودنسی است که برای رفع مشکلات فک و نامرتبی دندانها استفاده می‌شود. تمیز کردن دندان‌هایی با ارتودنسی ثابت دشوارتر است؛ زیرا علاوه بر تمیز کردن دندان، بریس‌ها را نیز باید تمیز کنند.
برای پاک کردن بریس‌ها هر سمت را حدود ۳۰ ثانیه با برس مخصوص از سمت راست به چپ تمیز کنید.
پیامدهای مسواک زدن غیر اصولی دندان در ارتودنسی
روش صحیح مسواک زدن در ارتودنسی در حفظ سلامت دندانها و نتایج مثبت ارتودنسی اثرات بسیاری دارد.
در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان با ارتودنسی مشکلات بسیاری برای شما پیش می‌آید که رفع آنها بسیار پر‌هزینه و دردناک خواهد بود. پیامدهای منفی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی عبارتند از:
پوسیدگی دندانها
ارتودنسی یک درمان دراز مدت است که شما در طی چندین ماه باید براکت‌ها را در دهان خود تحمل کنید. در صورتی‌که در طول این دوره با نحوه مسواک زدن در ارتودنسی آشنا نباشید یا اینکه توصیه‌ها ی رعایت بهداشت دهان و دندان را نا‌دیده بگیرید، دندان‌های شما به سرعت پوسیده خواهند شد.
عدم رسیدن به نتیجه مطلوب
اگر در طول درمان با ارتودنسی بهداشت دهان و دندان خود را حفط نکنید و به شیوه صحیح مسواک نزنید، نتیجه مطلوبی را در رفع نابههنجاریهای دندان دریافت نخواهید کرد.
برای رسیدن به نتیجه مطلوب تمام نکات مراقبتی پس از ارتودنسی را رعایت کنید تا هزینه و زمانی که صرف کرده‌اید، به هدر نرود.
مشاوره با متخصص ارتودنسی برای حفظ بهداشت دهان و دندان
برای حفظ بهداشت دهان و دندان خود در طول درمان ارتودنسی باید به شیوه درست مسواک بزنید و به صورت منظم نیز توسط متخصص ارتودنسی معاینه شوید.
متخصصان ارتودنسی با معاینه دندان‌های شما مشکلات احتمالی دهان را در مراحل اولیه شناسایی می‌کنند و پیش از گسترده شدن آسیب‌ها، آنها را برطرف می‌کنند.
همچنین سیم‌های ارتودنسی و براکت‌ها را در صورت عدم تنظیم، تنظیم می‌کنند و اگر هرگونه پلاک و جرمی روی دندان دیده شود را با دستگاه مخصوص بدون آسیب رساندن به ارتودنسی برطرف می‌کنند.
برای مراقبت از دهان و دندان خود در طول درمان ارتودنسی هر چهار تا شش هفته به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
