کشیدن دندان‌های شیری

اشتباه اکثر والدین درباره دندان‌های شیری این‌طور است که در نهایت می‌افتند و بی‌اهمیت می‌باشد. دندان‌های شیری از تولد کودک درون لثه هستند و به مرور رشد کرده و به‌ بیرون می‌آیند و نقش مهمی در غذا خوردن، صحبت کردن و ظاهر کودک دارند. برای آشنایی بیشتر با دندان شیری و زمان مناسب افتادن دندان شیری در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

کشیدن دندان شیری زودتر از موعد

اهمیت دندان‌های شیری برای قرارگیری دندان‌های دائمی در جای مناسب است، پس نگهداری از دندان‌های شیری بسیار ضروری است. دندان‌های آسیاب اولیه از دندان‌‌هایی‌اند که از بقیه دندان‌های شیری دیرتر می‌‌افتند و معمولا تا سن 12 سالگی با دندان‌‌های دائمی جایگزین نخواهند‌شد. در صورت عدم نگهداری مناسب دندان‌‌های شیری امکان دارد عوارضی مانند دندان درد، آسیب‌زدن‌ به دندان‌‌های دائمی، پوسیدگی و عفونت را در پی داشته باشد.

نگهداری مناسب از دندان‌های شیری برای قرارگرفتن دندان‌های دائمی در محل مناسب بسیار مهم است. دندان شیری ممکن است دچار آسیب شود.

کشیدن دندان شیری

کشیدن دندان شیری زودتر از زمان مناسب می‌تواند باعث کاهش توانایی کودک در جویدن خوراکی‌ها و از دست دادن فضای مورد نیاز برای رویش دندان دائمی شود.

دندان شیری نمونه‌ای کوچک‌تر دندان دائمی است، برخی از والدین دچار تصوری اشتباه هستند که دندان شیری ریشه ندارد، اما دندان‌های شیری دارای ریشه کامل هستند که به مرور زمان این ریشه تحلیل می‌رود تا زمانی که دندان‌ در زمان معینی می‌افتد و در جای آن دندان دائمی رشد می‌کند.

آیا دندان شیری باید کشیده شود؟

هنگامی که دندان کودک درد می‌گیرد، والدین محترم تصور می‌کنند اگر دندان شیری کشیده شود این مشکل سریعتر حل می‌شود و دندان دائمی راهش برای درآمدن باز می‌شود اما این تصور کاملا اشتباه است.

با کشیدن زودهنگام دندان شیری کودک فقط عوارض شدید و جبران ‌ناپذیری به‌وجود خواهد آمد.

پس کشیدن دندان دندان شیری صحیح است یا خیر؟

کشیدن دندان شیری در سنین پایین به هیچ عنوان موجب سریع شدن رویش دندان دائم نخواهد شد، پس دندانپزشکان تا جایی که امکان دارد دندان شیری را با درمان‌هایی مانند عصب‌کشی و ترمیم‌های مخصوص دندان کودکان حفظ خواهد کرد. تنها زمانی می‌شود با نظارت و دستور دندانپزشک دندان شیری را کشید که اتفاقاتی مانند موارد زیر رخ دهد.

آسیب دیدن دندان بر‌اثر ضربه

اگر دندان بشکند یا آسیب ببیند و یا بر اثر ضربه لق شده باشد سریعا به دندانپزشکی مراجعه کنید. در برخی از مواقع با قراردادن روکش مخصوص دندان‌های شیری روی دندان شکسته نیازی به کشیدن دندان نیست، اما اگر شرایط بحرانی شده باشد ممکن است دندان پزشکان اقدام‌ به کشیدن دندان شیری کنند.

وجود پوسیدگی و عفونت در دندان

برای درمان کردن پوسیدگی دندان شیری، در شرایطی که‌دندان دارای پوسیدگی عمیق باشد، دندانپزشک فرآیند کشیدن دندان شیری را انجام می‌دهد. اگر دندان‌ها دچار پوسیدگی شده باشد، دندانپزشک متخصص در قدم اول درمان ریشه را تجویز می‌کند اگر باز هم درمان کارساز نبود اقدام به کشیدن دندان شیری می‌کند.

به وجود آمدن بیماری‌های مختلف در لثه:

در مواردی نادر مشاهده شده است که کودکان دچار بیماری‌های لثه می‌شوند و دلیل اصلی این بیماری‌ها عدم توجه والدین به‌ بهداشت دهان و دندان کودک می‌باشد. هنگامی که کودکان بیش از حد شیرینی، شکلات، قند و… مصرف می‌کنند و بعد از خوردن این خوراکی‌ها به بهداشت دهانشان توجه نشود باکتری‌ها از این مواد قندی تغذیه می‌کنند. این امر می‌تواند علاوه بر ایجاد پوسیدگی در دندان، بیماری‌های لثه برای کودکان به‌وجود آورد.

بهترین روش کشیدن دندان شیری

بخاطر اهمیت بالای دندان‌های شیری در دهان کودکان و تاثیرات آن در آینده زیبایی دندان‌هایشان بهترین روش کشیدن دندان شیری مراجعه به متخصص دندانپزشکی است اما اگر در سن مناسب دندان کودک شما شروع لق شد می‌توانید با انجام یک سری کارها از درد کشیدن کودکتان هنگام کندن دندان شیری جلوگیری کنید.

بطور کلی دندان‌های شیری بدون هیچ‌ کمکی از جای خود خارج می‌شوند، اما نکته‌ی خیلی مهم این‌ است که دندان شیری را زود نکنید و از جای خودش خارج نیاورید.

والدین باید کودکان خود بیاموزند تا زمانی که دندان جدید کاملا بیرون نیاید ، از زبان خود برای تکان دادن دندان استفاده نکنند و کودکان را از دست زدن به دندان‌ها منصرف کنند. از سوی دیگر نگران خون‌ریزی پس‌ از خارج‌کردن دندان شیری نباشید، دندان شیری از جای خودش خارج شود ممکن است کمی خونریزی کند.

کشیدن دندان شیری عفونی

آبسه کردن دندان اصلاحی است در زمانی که تجمع چرک و مایعات عفونی درون دندان باشد استفاده می‌شود، در چنین زمانی است که فعالیت باکتری‌های داخل یک دندان عفونی  موجب ایجاد چرک در دندان و لثه می‌شود.

محل تجمع چرک و عفونت در دندان می‌تواند در ظاهر طبیعی به نظر آید، در این مواقع چرک در داخل استخوان محصور می‌شود و همین فشار ایجاد شده اغلب اوقات موجب بروز درد می شود. محل عفونت به شکلی، نرم و متورم بوده مانند یک جوش روی لثه دیده می‌شود.

هنگامی که در اثر پوسیدگی قسمت‌هایی از دندان از بین می‌رود، باکتری‌های دهان، از طریق همین حفره ایجاد شده به قسمت مرکزی دندان که پالپ دندان نام دارد نفوذ کرده و موجب عفونی شدن دندان می‌شوند. این مشکلات در دندان‌های شیری شایع‌تر می‌باشد. بخاطر این‌که دندان‌های شیری عاج و مینای نازک‌تری دارند، سرعت پوسیدگی به پالپ دندان می‌رسد.

برای جلوگیری از درد کشیدن کودکتان باید برای کشیدن دندان شیری عفونی سریعا اقدام کنید. باید در چنین مواقعی به دندانپزشک ‌متخصص اطفال مراجعه نمایید تا با توجه به تخصص و تجربه کاری که دارد اقدامات لازم را برای کشیدن دندان شیری آبسه کرده انجام دهد.

 اولین کار کنترل پیشرفت عفونت در ریشه و لثه کودکان است که با توجه‌ به دستور پزشک باید چند روز قبل از کشیدن دندان پوسیده کودکان داروهایی مصرف نمایند تا هنگام خارج کردن دندان از لثه درد کمتری بکشند و از سوی دیگر پس از کشیدن، دندان خونریزی زیادی نکند و دیگر در جای آن عفونت نپیچد.

اقدامات لازم پس از کشیدن دندان شیری

پس از اینکه پزشک متخصص دندان را کشید باید در همان لحظات اولیه با گاز استریل به خوبی روی زخم فشرده شود چرا که اگر این کار انجام نگیرد ممکن است لخته در لثه به وجود آید و عفونت به دندان نفوذ نماید. هنگامی که مطمئن شدید خونریزی متوقف شده است به آرامی گاز استریل را از روی زخم خارج نمایید.

تا چندین ساعت پس از کشیدن دندان باید مراقب باشید که کودکتان در زمان بازی خیلی بالا و پایین نپرد چرا که اگر کودک پس از کشیدن دندان فعالیت‌های شدید بدنی داشته باشد امکان خونریزی مجدد و نفوذ باکتری‌ها به زخم لثه کودک و ایجاد بیماری‌های لثه برایش وجود دارد.

تا چندین روز پس از کشیدن دندان شیری به کودک خوراکی‌های تیز مانند بیسکویت، نان خشک، چیپس و… ندهید چرا که امکان دارد این خوراکی‌ها در حفره دندان خارج شده نفوذ نماید و موجب ایجاد مشکلات برای کودک شما شود.

برخی اوقات کشیدن دندان شیری خطرات و عوارضی درپی خواهد داشت. مثلا وقوع دردهای شدید، خونریزی و عفونت بعد از کشیدن دندان شیری امکان دارد. پس‌ازرفع تاثیر داروی بی‌‌حسی ممکن است کمی احساس درد وجود داشته باشد. این درد را با داروهای مسکن و آنتی بیوتیک‌ها می‌توان کنترل و کاهش داد.

برای جلوگیری از عوارض زودتر کشیدن دندان شیری چه باید کرد؟

زمانی که دندان شیری زودتر از موعد می‌افتد، جای آن ممکن است زمان زیادی خالی بماند. همین مدت کافیست تا دندان‌های دیگر به تدریج حرکت کرده یا کج شوند حتی ممکن است مقداری از جای خالی را اشغال کنند، که باعث می‌شود دندان‌های دیگر کج و منحرف شوند و مسیر بیرون آمدن دندان دائمی بسته شود پس دندان جدید از مسیر دیگری بیرون میزند و یا زیر لثه گیر می‌کند. در نهایت امکان دارد دندان‌ها نتوانند در کنار هم صاف و مرتب قرار بگیرند.

در حالت عادی، دندان دائمی زمانی‌ که آماده بیرون آمدن از لثه شود، به دلیل فشاری که به ریشه دندان ‌شیری اعمال می‌شود باعث از بین رفتن ریشه و افتادن دندان شیری می‌شود. زمانی که دندان شیری می‌افتد، دندان دائمی آماده جایگزینی است و ممکن است پس از چند هفته یا چند ماه بیرون بیاید.

از سوی دیگر دندان‌های شیری برای رشد و استحکام دندان‌های دائمی و شکل‌گیری استخوان فک و ماهیچه‌های دهان بسیار با اهمیت است.

فضا نگهدارنده یک وسیله مخصوص از جنس فلز استیل یا نوعی پلاستیک است که توسط دندانپزشک به‌صورت اختصاصی برای دهان کودک ساخته می‌شود. فضا نگهدارنده  به صورت ثابت در دهان بجای دندان شیری گذاشته می‌شود، البته که نوع متحرک آن نیز وجود دارد که برای کودکان استفاده نمی‌شود.

هدف اصلی فضا نگهدارنده نگه‌داشتن فضای خالی بین دو دندان می‌باشد تا دندان دائمی بتواند در مکان صحیح خود رویش نماید.

بسته به سن کودک و محل قرار گرفتن فضا نگهدارنده در دهان کودک، ممکن است از نوع ثابت یا متحرک آن استفاده شود.

کشیدن دندان شیری در بزرگسالی

زمانی که دندان شیری تا بزرگسالی باقی می‌ماند، علت آن عدم رشد دندان‌های دائمی باشد. بطور عادی، تمام ۳۲ دندان دائمی باید در سن ۲۱ سالگی رشد کنند و جایگزین دندان‌های شیری شوند. دندان دائمی به ریشه دندان شیری فشار می‌آورد و آن را از جای‌ خود بیرون می‌آورد.

اما گاهی اوقات، نبودن دندان شیری موجب عدم رشد برخی دندان‌های دائمی شود. در برخی از موارد دیگر، دندان شیری به استخوان فک وصل است که دچار در هم ریختگی دندان می‌شود.

مشکلات وجود دندان شیری در بزرگسالان

دندان شیری در بزرگسالان می‌تواند مانند دندان دائمی عمل کند، اما سبب بروز مشکلاتی می‌شود. دندان شیری موجود در دهان بزرگسالان به خوبی با دندان‌های دائمی دیگر تراز نمی‌شود و تمیز کردن چنین دندانی کار دشواری است.

از سوی دیگر وجود دندان شیری در بزرگسالان باعث در بهم‌ریختگی محل بقیه‌ی دندان‌ها می‌شود.

درمان دندان شیری در بزرگسالی

یک متخصص ارتودنسی می‌تواند مشخص کند که باقی‌ ماندن دندان شیری در دهان یک بزرگسال نیاز به درمان دارد یا خیر؟ برای دندانی که تراز مناسبی با سایر دندان‌ها دارد دلیلی برای درمان وجود ندارد، اما اگر باقی ماندن دندان شیری در دهان بیمار مشکل‌ساز‌ شود، ارتودنتیست دندان را اصلاح می‌کند یا آن را می‌کشد.

سایر راه‌های درمان دندان شیری توسط متخصص ارتودنسی

راه‌های دیگری هم برای درمان دندان شیری وجود دارد که بعضی از این موارد اشاره می‌کنیم.

مرتب کردن دندان‌ها با جراحی

اگر دندان در شرایط خوبی باشد برای جلوگیری از بروز مشکلات در آینده باید تغییراتی در ساختار دندان انجام گیرد. ساده‌ترین تغییرات گذاشتن یک پوشش مخصوص روی دندان شیری است، این کار باعث می‌شود که دندان شیری تا حد زیادی شبیه دندان‌های دائمی شود.

ایجاد کمبود فضا برای سایر دندان‌ها

اگر فضای کافی برای رشد دندان‌ها وجود نداشته باشد، برای جلوگیری از نامرتبی سایر دندان‌ها، دندان شیری کشیده می‌شود. کشیدن دندان شیری بدون وجود دندان اصلی با دندان ایمپلنت جدیدی جایگزین می‌شود.

دندان شیری و مشکلات ناشی از بی‌دقتی به آن‌ها

دندان‌های شیری که از بدو تولد تا حدود دوازده سالگی در دهان وجود دارد وظایف مهمی برعهده دارند. اولین وظیفه‌ آن‌ها تنظیم زاویه فک و بزرگ کردن فک برای مساعد شدن رشد دندان دائمی است.

بنابراین دندان‌های شیری هرکدام در زمان خاص خود می‌ریزند و دندان اصلی جایگزین می‌شود باید توجه کرد هر دندان شیری در زمان خاصی می‌ریزد و اگر زودتر از زمان ممکن دندان از جای خود خارج شود می‌تواند مشکلاتی مانند به هم ریختن ترتیب دندان در دهان یا اعمال فشار دندان جدید برسایر دندان‌ها را به‌وجود آورد. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی پس از مشورت و صلاح‌ دید دکتر متخصص از فضا نگهدارنده استفاده می‌شود.

توجه به بهداشت دهان و دندان کودکان توسط والدین می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات مانند پوسیدگی دندان‌های شیری، عفونت دندان و لثه‌ها، ایجاد درد در دندان‌هاو… به‌وجود نخواهد آمد.